Media of barbarij Door Bilwet Steeds vaker horen wij spreken over 'Media of barbarij'. Hebben we hier te maken met een keuze, een alternatief, een dreigement, een strijdkreet, een enquetevraag, een luxe-probleem danwel een reclameslogan voor het hebben van een opinie? Als het om een keuze gaat, dient men de pro en contra's van beide mogelijkheden te onderzoeken en te beargumenteren, vervolgens de merites van mediale barbarij en het gebruik van media door barbaren of van barbaren door media te evalueren, om ten slotte tot een verantwoorde en genuanceerde keuze te komen. De specialisten zorgen voor de argumenten en achtergrondanalysen en de brede maatschappelijke discussie trekt daar de conclusies uit. Bezien we media of barbarij als alternatief, dan worden de media beschouwd als het sterkste psychotherapeutische middel om de laatste der niet-aangesloten barbaren - van analfabeten tot moslims - te genezen, alsof ze met het zien van Dallas en Twin Peaks bevrijd kunnen worden van de ballast van hun premediale geschiedenis en definitief binnen worden getrokken in de civilisatie van de marktdemocratie. Van de komst van media gaat altijd de intimidatie uit dat er een militair optreden of een humanitaire hulpactie voor de deur staat. Steeds meer rampengebieden weigeren de media toegang om de katastrofale aankomst van de internationale hulpdiensten te voorkomen. Als krijgstonelen en natuurrampen echter wel uitputtend worden gecoverd, stapelt de informatie zich op tot zo'n complexiteit, dat ook de welwillende burger daar geen consequenties meer aan kan verbinden. Media hebben noch een civiliserende werking op degenen die ze in beeld brengen, noch op de kijkers thuis. Als barbaren media niet als complexiteitmultiplicatoren zien, maar als archieven vol bewijsmateriaal, gaan ze over op een eigen aanpak van het mediavraagstuk, die erin bestaat zoveel mogelijk mediadragers af te schieten. Iedere dode journalist is een Sieg in Medienkrieg. De angst achter de vraag naar media of barbarij is dat de mensheid zonder bemiddeling al snel ontspoort, en dat ze beestachtige neigingen gaat vertonen als ze geen beelden meer krijgt om zich door af te laten leiden. Enerzijds zouden de media de meuten van de straat houden en hebben ze als opium voor het volk een lovenswaardige staat van dienst. Anderzijds zouden de media het volk verderven en aanzetten tot geweld, satanisme en natuur- en cultuurvernietiging. De relatie tussen oorzaak en gevolg is weer eens helemaal zoek. De relativiteitspraktijk heeft gezorgd voor een razende Umwertung aller Welte. De burgerij komt met de wildste voorstellen, bijvoorbeeld censuur, subsidiestop, verbanning naar de kleine uurtjes, zelfregulatie, pedagogische categorisering, leeftijdsdiscriminatie, het scramblen en coderen van naakte beelden, de piep over de krasse uitspraak en andere vormen om schadelijke data te verhullen. De morele paniek over andermans bewustzijn krijgt alle ruimte om de medemens te frustreren in zijn snode plannen, van incest, fraude, corruptie, kinderporno, drugsgebruik en seriemoord tot autodiefstal, buitenechtelijke seks, nationalisme en rascistische opmerkingen. De media worden in staat geacht van de medemens een barbaar of beschavingsdeelnemer te maken. De slechte media moeten goed worden gemaakt en de vraag is hoeveel kubieke meter voorlichting daarvoor nodig is. De inzet van political correctness is niet dat je zelf correct bent, maar dat de ander wordt gecorrigeerd. Uit de aanvalskreet 'media of barbarij' van de antimediale beweging spreekt een echte jaren tachtig-mentaliteit, de droom van de vernietiging van een communicatief wereldrijk. De slopers van teleports en MediaParcs menen dat een flinke scheut negatieve energie de demokratie goed zou doen. Hun leus is thans door de opkomende media- ekologen gegeiseld en omgevormd tot de gelijkschakeling 'media = barbarij'. Alle stront die door de samenlevingen stroomt is afkomstig uit de media. Een emissiereductie van de i-smog zou leiden tot een zichtbare daling van de multiculturele misstanden. Men werkt van buiten naar binnen: geweld en misdaad zouden geestesziekten zijn die door een juiste en gebalanceerde datavoeding beteugeld kunnen worden. Informatie maakt de mens hitserig en het veelvuldig frequenteren van multimedia veroorzaakt zinneprikkeling, die een uitweg zoekt richting medemens. Alleen de implantatie van innerlijke rust kan dat voorkomen. Nudistische data doen het zonder aankleding (zoals design) en streven naar een natuurlijke verschijningsvorm in een beschutte omgeving. Datadietisten willen weer eens toekomen aan hun hoogst eigen creaties, zonder telkens te worden lastig gevallen door andermans tragedies en wangedrochten. Pas echt spannend wordt de hier centraal staande actuele vraag als we hem bezien als oproep tot Entscheidung. Maar waar is de soeverein? Is dat de hoofdredakteur? Of zijn dat de magnaten? Moeten we wachten op de wereldregering die kan beslissen over de knellende vraag of Rusland meer media moet krijgen of dat wij ons gaan bewapenen voor een tweede Koude Oorlog. De gevolgen van een massale import van media zijn net zo onvoorspelbaar als het uitvallen van de media. Alle denkbare machtsvragen hangen in de lucht en zijn zonder konsekwenties. Alleen op locaal niveau treffen we nog self-made soevereinen die trots zijn op hun verworven controle over de remote controle. Alleen binnen de zelf gedefinieerde private reality vallen nog noodlottige nano-beslissingen. De Entscheidung is binnen dit reservaat een modieuze geste waarmee men zich de nodige eigenheid verschaft. Het is de coming out van de wil tot beslissing; geen uitstel maar een voorstel tot besluit. Het uitkotsen van de twintigste eeuw is al een goed eind op weg, ook al is er nog heel wat te verwachten van deze zo aktieve eeuw. De kwestie rijst of het absolute record van 39-45 wel of niet verbeterd zal worden. Het is de vraag of de ontsnappingssnelheid waarmee wij de 20ste eeuw kunnen verlaten wordt gehaald en wij op reis gaan, of dat we terechtkomen in de ewige Wiederkehr des gleichen zwanzigsten Jahrhundert, danwel dat het ruimteschip Aarde crasht. Nadat eerst de moerassen zijn drooggelegd om er landbouwgrond van te maken, zet men nu de landbouwgrond onder water om neo-moerassen aan te leggen. Volgens Hans Peter Duerr is minstens twintigduizend jaar geleden de laatste barbaar geciviliseerd. Alle horror en genot zijn het produkt van de firma beschaving & vooruitgang. Er is geen sprake meer van dat iets van buitenaf de beschaving zou kunnen binnendringen. De angst en het verlangen dat de civilisatie van binnenuit kan worden aangetast en uitgehold, is zelf een kultureel hoogtepunt, dat met behulp van veel techniek wordt dargestellt. Het is een oud-Griekse wijsheid dat de tragedie een prachtig theatergenre is. Geen Dionysus zonder Apollo, geen Sarajevo zonder Dallas. De krisis is een goede aanrader, maar hij hoeft niet. De vraag is niet of de barbaren aan de voordeur rammelen, maar wat we met al die techniek gaan doen die ons ter beschikking staat. Zodra je de krisis serieus neemt, raak je het spoor bijster en kun je niets anders dan hem verinnerlijken en het einde van de ideologie, de geschiedenis, de vijandsbeelden en de dood van het subjekt nog eens persoonlijk meemaken. Zet de 20ste eeuw bij in je media-archief en blader hem nog eens door in een vrij weekend. De mensen die kunstmatig voortleven in hun standpunten werven voor een gemiste kans, die nooit gewenst was. De wereld na de media is niet gevuld met barbaren, eerder met businessmen. Hun windhandel is de volgende uitdaging.