De Toegang tot het Bilwetmuseum Door Lex Wouterloot Een prangende vraag die zonder twijfel bij u gerezen moet zijn is: waar haalt Bilwet haar feitenmateriaal vandaan? Ideeān heeft immers iedereen, en het is slechts een kleine moeite om die op papier te zetten. Daarvoor hoef je niet doorgeleerd te hebben. Lager onderwijs volstaat. Het aanslepen van de juiste feiten is een veel groter probleem. Wij weten ons namelijk omgeven door een onvoorstelbare griebus van objecten en toestanden. Het ziften, afwegen, kiezen van de dingen vormt het grote knelpunt. Wie zal zeggen welk object uit die massa van wetenschappelijke waarde is? Hoe doen wij dat nu? Om deze problematiek van de materiaalkeuze aan te vatten heeft Bilwet een museum gesticht, dat als verzamel- en verdwijnpunt van ongeregeld zijn nut probeert te bewijzen. Het bilwetmuseum fungert daarbij zowel als proefopstelling voor de verzamelingenleer en als wachtlokaal voor problematieken. Als provisorisch intermediair tussen vraag en antwoord beschouwt het zich als haar belangrijkste taak om de toevallige associatie te bevorderen. Het mooie toeval, daar is het ons om te doen. De serendipiteit ligt ons na aan het hart en dat zult u weten ook. Met haar beperkte uitstallingsmogelijkheden is helaas de toegangkelijkheid van deze instelling beperkt. Bovendien zijn lang niet alle dingen ontsloten, gecatalogiseerd en gelabeled. Het Bilwet museum beschikt over de nodige ongeordende bestanden met vage aanduidingen van probleemgebieden, impliciete vraagstellingen en suggestieve hypotheses. Voorts heeft zij aan gene zijde van haar instituutspoorten de terreinen met geconfisceerd materiaal provisorisch gemarkeerd en werkt zij met een ad-hoc bebakening van vlottende domeinen en voorzichtige indicaties van wolkenformaties. Dingen in ongeordende toestand en in een slechte staat van onderhoud zijn voor ons geen enkel bezwaar. In tegendeel mogen we haast zeggen. Bilwet heeft inmiddels zo'n intieme verhouding met onbestemde objecten ontwikkeld, dat zij zichzelf steeds vaker op eigen kracht aan ons aanprijzen. Het veld van de werkelijkheid is voor Bilwet voorzien van pijlen, suggesties, tips en overduidelijke inkaderingen. Van de kant van de objecten signaliseren wij een hang tot collaboratie met ons wetenschappelijk project. De dingen omgeven zich met een onmiskenbaar aura van attentie. Zij bieden zichzelf aan in kringen, dozen en koffertjes. Wij hoeven onze blik er maar op te richten, of ze zijn rijp om als data en enigmata geoogst te worden. Er zijn talloze objecten die onze aandacht verdienen, maar sommigen dringen zich met grote nadruk aan ons op. Dat geldt bijvoorbeeld voor de zwerfmatras. Overal, op straten en pleinen, langs lanen en dreven, op belten en borders treffen wij dit markante artefakt. U zelf zult langs de openbareweg ook wel eens gestuit zijn op een stinkend stuk schuimrubber met een twijfelachtig verleden. Wat in uw geval een toevallige en vluchtige ontmoeting is gebleven, heeft zich bij ons ontwikkeld tot een hechte en duurzame betrekking. Overal verschijnen de verlaten matrassen aan ons. De sequentie van zwerfmatrassen werd zo lang dat de noodzaak ontstond om deze poging tot contact te vervatten in een formele relatie. Dat werd een fotografische relatie. Het Bilwet-museum beijvert zich sinds haar concipiāring met de fenomenologie van de zwerfmatras. Zij heeft voorzichtige schreden gezet op het weinig betreden terrein van de matrassen-systematiek. Vormenleer en evolutietheorie beproeft zij op dit afgedankte object, als intellectuele tijdpassering en geestelijk ruimtebeslag. Dat klinkt allemaal als een vrijblijvende aangelegenheid, en dat wil het natuurlijk ook wezen. In het kader van de ambulante wetenschap streven wij naar de ontwikkeling van een vrijblijvende vorm van wetenschapsboefening, die het kan stellen zonder het hysterische appäl op het 'niets dan de waarheid'. De documentatie van de zwerfmatras vormt een soort prelude op de studie van het onbestaanbare. Versteld staan van de werkelijkheid, dat is voor ons een dagelijkse ervaring. Deze geesteshouding levert een hechte basis aan de methodologieān van de ambulante wetenschap. Door middel onder andere dia-presentaties willen wij de overtuigign uitdragen dat die mentaliteit ook binnen uw bereik ligt. Het vraagt geen uitzonderlijk vernuft of begaafdheid om te werken in de vrije wetenschappelijke praktijk. Ook u kunt zich vragen stellen waar nog geen antwoorden op gevonden zijn. Dit vermogen dat een ieder gegeven is, vormt een uitnodiging om zelf vorser te worden en de eigen naspeuring te beginnen. Zonder ons had u het overigens reeds lang kunnen weten. Wij richten ons in alle eenvoud en nuchterheid naar het gezegde dat een gek meer kan vragen dan een wijze beantwoorden. Kijkende naar de alomtegenwoordige zwerfmatras, vragen wij ons af hoe het mogelijk is, dat het academisch geschoolde oog voor deze rijke objecten tot op heden gesloten is gebleven. De werkelijkheid ligt gewoon op straat, maar zij wordt daarom juist miskend. Bilwet streeft er op haar bescheiden wijde naar, om een bijdrage te leveren aan de vorming van simpele en complexe zienswijzes. Vrolijk moeilijkdoen verenigen wij met een onvoorwaardelijk simplisme. Omdat wij geen van allen thuis de leukste zijn, is Bilwet geen cabaretgroep die optreedt voor volle zalen, maar een nijvere schrijfwijze die onopgemerkt de Buchmesse haalt. Bilwet streeft de emancipatie na van de kleuterschool als grondslag van het wetenschapsbedrijf. Omdat zelfs de wetenschap niet kan zonder het foebelen met waardeloos materiaal, verzamelt Bilwet dat het een lieve lust is. Zij schuwt daarbij de postzegelmarkten, kunstveilingen en kostbare bibliotheken. Op de verkeerde plaats het materiaal vergaren, dat is wat Bilwet na aan het hart ligt. Ook weet zij niet precies waarvoor haar objecten, fragmenten en verzinsels goed voor zijn. 'Er is hier iets mee', is een verzuchting die het begin kan zijn tot een koortsachtige graai, graas en struin-beweging door artefacten, bestanden en beuzelarijen. Een Bilwet-analyse begint gemeenlijk met een onbekommerde expansie van bijkomstigheden. Pas nadat wij ons huis vol hebben gestuwd met oude jaargangen van de AVRO-Bode, de verzamelde werken van Cicero, Tesla en Raffi en de zeemanskist van een geadopteerde opa kan het denken wat ons betreft pas goed beginnen. De zwerfmatras is daarom mĒĒr dan een willekeurig object dat ons welwillend gezind is. In haar opvallende presentie op straat en immer voor onze voeten, attendeert zij op de noodzaak tot volharding in het mentale schuinsmarcheren. Dit is geen riskante activiteit of een recht en orde tartende praxis, waarvoor men zich in een Sjors en Sjimmie van de Rebellenclub moet organiseren. De pose van de institutionele normaliteit is vaak hilarischer dan wat er zoal terloops vernomen wordt buiten de degelijke publicaties om. Bilwet streeft een onzuivere wetenschap na, die zich laat verdragen met andere en niet minder interessante inzichten en erfenissen. Het scheppen van complexen en constellaties van heterogene fenomenen is een van onze oogmerken. Wij gebruiken daar de term wolkendenken voor. Ook u kunt in de wolken van vragen en vermoedens, entiteiten en existenties verkeren. Door te volgen wat Bilwet in varia media beweert, of door zelf wat te bedenken.