Inleiding bij de Kroatische editie van het Media-Archief

Noord-Europeesche associaties over de Vakantiestaat Kroatie kunnen mager
uitvallen. Er zou daar een George Washington achtig type aan de macht zijn,
gehuld in zotte uniforms, terwijl de rest van de Natie zich daar weinig van
aantrekt. Verstrikt in de eeuwige verwarring of ze nu Balkanees dan wel
Mediterraan zijn ingesteld, slingert de mentaliteit er heen en weer tussen 
rommelige passies en een morsige gelatenheid. Ondanks verwoede pogingen zich
Europees te gedragen, blijft het land hangen in het stadium van de
operettestaat, die noch Machiavelli noch Marx had kunnen voorzien.. Het is het
land van Kuifje's 'Scepter van Ottokar' en het decor van Jeanette MacDonald uit
de films van Ernst Lubitch. Het is een museum van mentaliteiten,. waar je nog
authentiek anti-semitisme, generatie overspannende vetes en stammenbewustzijn
kunt aantreffen. We beschrijven hier een vorm van laat Westers orientalisme,
gebaseerd op de eigen, toeristische ervaring van miljoenen. Dat is het heersende
beeld waar ook de recente oorlogen moeiteloos ingepast konden worden.
Kroatie: atavisme of avantgarde? Dat was de vraag waar menig Westers
intellectueel sedert begin jaren negentig mee worstelt, voor zover hij of zij
het op de kaart heeft kunnen terugvinden. Het besef van het bestaan van een
Kroatisch vraagstuk is nooit bijster hoog geweest. Er wordt een hoog
specialistisch infobewustzijn vereist om tot een bespreekbaar oordeel te komen.
Deze taak wordt graag overgelaten aan de televisie-deskundigen en filosofen der
oude media. En zo komen we over de media te spreken. Voor bilwet staat vast dat
de oorlog in Voormalig Joegoslavie de Europese tegenhanger vormt van de
Golfoorlog. Waar daar de geschiedenis vervangen leek te zijn door
videospelletjes, kwam hier opeens de aloude slager in de mensch op het toneel.
De existentiele aanpak van de medeburger stond hier lijnrecht tegenover de
Amerikaanse hang naar virtualiteit. De media werden graag misbruikt, maar het
idee van werkelijkheid bleef maar knagen aan het geweten van de Europese
cultuurmens. En dat werd mooi in beeld gebracht. Avond op avond, jaren
achtereen, was er een degelijke en aangrijpende documentaire te zien die de
ellende, en detail, aan het burgerfatsoen opdrong. Het bezoek aan de duistere
krochten van het menselijk tekort diende als een korrektie op de mediale
oppervlakkigheid. Men verloor zich graag  in de rijkdom van causale ketens der
barbarij,  om op te gaan in een roesverwekkende komplexiteit waarin iedereen
fout en goed is.
Het Media-Archief is voor de betrokkenen een anti-aktueel standaardwerk. Het
waardeloze karakter vormt een belangrijk uitgangspunt. Het is niet geschreven om
de media invloed beter te kunnen meten. Het doel is  juist om de lezer van de
media te vervreemden. Hier gaat het niet om een geheimzinnig inwijdingsritueel
in de dolle wereld der nieuwe media, maar om een nuchter trajekt van uitwijding.
Je steekt er niets van op maar leert er iets van af. Vol verwachting nemen we
afscheid van de toekomst. Daar ligt de nieuwsgierigheid van bilwet die we graag
delen met de Kroatische lezer of  konsument uit niet nader genoemde aangrenzende
streken.
Prinzip Telehoffnung. Biedt Bilwet een venster op het Westen dat kan worden
opengezet op momenten van ondragelijke saaiheid, wanneer de misdadige
normaliteit de overhand neemt en iedere afwijking uitkomst lijkt te bieden
(inclusief dit handboek)? Of slaat Bilwet de deur dicht naar iedere vorm van
mediatie als ultieme uiting van de negatie van alle goede (en slechte)
bedoelingen?  Radikale theorie wijst altijd iets anders af. Dat is de gewonnen
flexibiliteit van de ekonomische jaren negentig die nog moeten beginnen op de
Balkan. Wat betreft media worden er per regel andere standpunten ingenomen in
het Media-Archief. Zolang de theorie maar blijft knetteren en de ideeen elkaar
wederzijds oproepen en uitdoven, is het gevaar niet groot dat je als belangrijk
denker wordt binnengehaald, in wiens kamp dan ook. Een theorie is pas goed als
je er niets mee kunt en je de conceptuele industrie met lege handen achterlaat.
Deconstruktie en kritiek is niet genoeg, je moet ook zelf radikaal overbodig
worden. Dat is pas het ware eind van de ideologie.