Loop over naar de duistere ruimten Een ode aan Hakim key Door Bilwet Ter gelegenheid van het verschijnen van de Nederlandsche vertaling van TAZ, Amsterdam, 5 november 1994 "Manchmal eine Stunde, da bist du; der Rest ist das Geschehen." Dr. Benn Hakim Bey komt met de bijde boodschap dat de revolte binnen ieders handbereik ligt en de party ieder moment kan losbreken. Uit het handboek TAZ spreekt een ketters bewustzijn met historisch besef dat alle linkse en rechtse dogma's slechts bedoeld zijn om de feestdrang in voorgeschreven banen te leiden naar een vooropgezet doel, dat een knalfuif helemaal niet nodig heeft. Zonder perspektief valt er meer te beleven. Kraak een huis, barrikadeer een snelweg, zet een tentenkamp op naast startbaan of kerncentrale, verover een stad, haal een electriciteitsmast neer, vier je verjaardag in de opera, rook je joint in de bioscoopzaal, laat het schoolfeest grandioos uit de hand lopen, gijzel een toeristenbus en bezorg ze de dag van hun leven, bouw de kerk om tot openbaar toilet. Twintig man bewakingspersoneel drijven de konsumptieterreur tot absurdistische hoogtes door ongevraagd het komplete inventaris van het warenhuis uit te delen. De tijdelijke autonome zone komt naar U toe! De slogan van de political correctness is: 'In geval van twijfel, niet feestvieren'. Alle mogelijke handelingen kunnen patriarchaal uitwerken, de ekologie verwoesten, de buitenlandse medemens onderdrukken, neo- nazi's op produktieve gedachtes brengen, de trikont voor aap zetten, een culturele eigenheid kwetsen, een al te Europees oergevoel oproepen en bovenal: de eigen mentaliteit schaden. Dus blijven we maar in ons heilige huisje, kijken naar de buis en komen alleen buiten als we 100% zeker zijn van de onschuld van het zorgvuldig geplande samenzijn. Ieder objekt, iedere geste, ieder woord kan fataal zijn, zo fout als het maar kan, zonder dat we het ons bewust waren. Kollaboratie zit in een klein hoekje. Eindeloos door debaterend over de finesses van vroegere flaters, voorkomt de dekonstruktiewoede dat er ooit nog iets gebeurt. Maar de ketters zijn niemand verantwoording schuldig. Hun ontologische anarchie en hun poetisch terrorisme van alledag vegen hun gat aan met alle goede of slechte bedoelingen. Het aktivisme van de straat is vandaag de dag gereduceerd tot een mediavraagstuk. Hoe kom ik over en bereiken de tekens die ik uitstraal het kijkersbewustzijn? De autonomie heeft niet aan zichzelf genoeg, maar moet geproduceerd worden en van een mediaal aura voorzien, geplaatst kunnen worden in een codeerbaar vertoog plus bijbehorende identiteit. Iets dat radikaal vreemd overkomt, is per definitie suspect in plaats van dat het juichend wordt ontdekt. In de 'belevenissameleving' is de wildheid een exotische waar die alleen nog met een toerische bril kan worden waargenomen. Het idee dat je je eigen heschaving kunt verlaten, hoort thuis in de horror en wordt niet als uitnodiging opgevat. Het alternatieve leven is een bezigheid geworden van het postmoderne lompenproletariaat en wordt terecht opgevat als symptoom van een ekonomische verarming. Het zijn de losers van de moderniseringsprocessen, waar je niet graag wilt bijhoren. De dropout culture genereert niet langer levenswijsheden, maar behoort tot het afval systeem. In dit frisse klimaat is TAZ een giertank met drijfmest die het gespuis met veel plezier uitrijdt over het avondland. Het recyclingsprocede wordt omgedraaid en de riolen komen allen uit in de genoegelijke sfeer van de demokratische gemeenschap. De fijne neus van de TAZers ruikt de stront aan de knikker en begint dan te voetballen, tot het spel over is. De creatieve koncentratie heeft geen tijd voor haar eigen coverage. De methoden en technieken van de alternatieve openbaarheid lijken uitgeput en zijn net zo parasitair geworden als de echte media. In de huidige media verschijnen de tijdelijke autonome zones op z'n best als Tijdelijke Entertainment Zones (TEZ). Het onderbreken van de al te bekende normaliteit met een vrolijke noot heeft als functie het consumentenbestaan dragelijk te houden. De Pakistaan met zijn rode rozen in het cafÇ, de jongleurs en de levende standbeelden, de inca's op het winkelplein, de linksradicale spandoeken die het straatbeeld opfleuren, het schandaalopwekkende praatprogramma en het goedgestylde wereldleed op de voorpagina vormen een gegeven waarmee men de confrontatie moet aangaan, wil men vermaak en autonomie uit elkaar kunnen houden. Verzieken is het begin van ieder geluk. Neem een thema om gerechtvaardigde verontwaardiging op te richten, verzin een Tijdelijke Algemene Noemer (TAN), bijv. tegen buitenlanderhaat en mobiliseer mensen naar de plek waar een zone kan ontstaan - dat is de taak die tegenmedia op zich hebben genomen. De wil tot TAZ is niet zonder risico's. Nou en. De TAZ verschijnt pas als de verbindingen met elke mediale voorprogrammering zijn verbroken en de ontstane ruimten worden geclaimd om, naar gelang de stemming, een zwerftocht in te zetten voorbij de grenzen van staat en fatsoen, voor zolang als het duurt. De TAZ is ongeoorloofde vrije tijd. Alle sociale bewegingen komen voort uit een TAZ, maar zien deze niet als hun scheppingsmythe. De TAZ als samenraapsel van diverse paradoxen en tegenstrijdigheden strookt niet met de grote ideeân van de visionaire cq. wetenschappelijke grondleggers. Bewegingen teren op de energie van de TAZ, maar moeten het bestaan ervan ontkennen om hun moment te behouden. De eigen bewegingsleer moet worden opgeschoond om het perspektief helder te houden. De puinbak, de ruzies en de sexuele uitspattingen, de moedwillige vernielingen en de verbrande teddyberen worden geretoucheerd en wat overblijft is legitiem protest. Terecht, want de TAZ duurt zolang als de extase aanhoudt en duikt daarna onder. De TAZ is niet geãnteresseerd in kontinuãteit en dat is een raadsel waar de historische mens zich duurzaam aan blijft ergeren. Hoe plaatsgebonden de tijdelijke zones ook zijn, verbazingwekkend is dat ze iedere keer weer inbreken in de gang van de geschiedenis. Ze vormen een eigen web, zonder wetmatigheden of receptuur, waarin transhistorische gedaantes geheime verbanden aangaan, zoals Hakim Bey die beschrijft in TAZ of Greil Marcus in Lipstick Traces. Hakim Bey plundert de geschiedenis; aan ons om Hakim Bey te plunderen. We hebben hier niet de Bijbel van de anti-mediale beweging in handen of een evangelie dat om tekstuitleg schreeuwt, maar een boek gericht op praktijk-accumulatie. TAZ is een vertoogmixer die in de vastgelopen verhoudingen weer schwung brengt, een chaos-attractor die zoveel materiaal aanzuigt, dat het een zwart gat wordt voor de time-space traveller. Hoor de flessen knallen, het feest is al begonnen.