bron: http://nieuws.hum.uu.nl/
Tegenwoordig zijn we zo bekend met email, desktops, zoekmachines, Facebook-vrienden en de cloud, dat we ons nauwelijks realiseren dat dit stuk voor stuk metaforen zijn – beeldspraak voor bepaalde digitale verwerkingsprocessen op onze computers, tablets en smart phones. In haar proefschrift onderzoekt Marianne van den Boomen de invloed van deze metaforen op ons denken, spreken en handelen.
Metaforische vertalingen vormen onze enige toegang tot digitale code, die alleen ‘leesbaar’ is voor machines en niet voor mensen. De vertaalslagen van digitale code naar metafo-
rische code doen echter meer dan het cognitief begrijpelijk maken van het digitale. Ze bepalen niet alleen ons denken over wat er mogelijk en onmogelijk is met computers, maar ook ons spreken en handelen. Daarmee geven ze mede vorm en richting aan maatschappelijke debat-
ten, academische vertogen, technologische innovaties en ideologische plaatstoewijzingen.
Soorten metaforen
Van den Boomen legt dit in haar proefschrift bloot door het materieel-semiotische spoor te volgen van vigerende metaforen in digitale praktijken. Aan de orde komen conceptuele metaforen, die de interface op begrip brengen (zoals mailbox, pagina, hyperlink), vertoogmetaforen, die maatschappelijke en academische vertogen ordenen (media als venster, spiegel, container en kanaal; internet als elektronische snelweg versus cyberspace; software als ding of taal), en materiële metaforen, die geobjectiveerd en gematerialiseerd worden in software (virtuele gemeenschap, web 2.0, sociaal netwerk), en die in feite combinaties vormen van concepten, vertogen en digitaal ingebouwde metaforen.
Belichten en verduisteren
Alle metaforen belichten specifieke aspecten, en tegelijkertijd verduisteren ze andere dingen. Opvallend is dat de dominante nieuwemediametaforen primair gericht zijn op het onzichtbaar maken van de materële werkzaamheid van media, software en netwerken. Een uitbreiding van de klassieke conceptuele metafooranalyse met de notie van materiële metaforen kan dat weer terughalen.
colophon Auteur: Marianne van den Boomen. Editorial support: Miriam Rasch. Design en DTP: Katja van Stiphout. Printer: ‘Print on Demand’. Uitgever: Institute of Network Cultures, Amsterdam 2014. ISBN: 978-90-818575-7-4
Download het proefschrift hier.