Bas Savenije: Naar een bibliotheek zonder boeken?

De tweede spreker die deze ochtend zijn visie op de toekomst van het boek met het publiek deelt, is Bas Savenije. Hij is onder meer directeur van de Universiteitsbibliotheek in Utrecht geweest en heeft daar gezorgd voor een elektronische uitgeverij binnen de bibliotheek, maar sinds juni 2009 is hij de directeur van de Koninklijke Bibliotheek en houdt zich bezig met het grensgebied tussen bibliotheek en uitgeverij.

Bas Savenije

Savenije is van mening dat bibliotheken zich bezig moeten gaan houden met digitale content. “Het gedrukte boek blijft altijd bestaan, roepen mensen,” zegt hij. Eén van die mensen is Umberto Eco. Er wordt een vergelijking met het wiel gemaakt: een wiel wordt voor allerlei doeleinden gebruikt. Savenije ziet tekst als het wiel en het boek als een voertuig; tekst kan dus ook op een andere manier gepresenteerd worden. Tegenwoordig zijn er immers boeken die je niet eens kunt drukken.
Hier citeert Savenije de Britse Richard Mollet (chief executive van de Publishers Association), die een jaar geleden zei: “Library customers should come to the library to download an e-book.” De bibliotheek moet terug naar de core business, waarbij de belangrijkste vraag is wat er mis gaat in de samenleving als de bibliotheek er niet zou zijn. Het boek als handvat moet daarom losgelaten worden, de bibliotheek is bijvoorbeeld een plek om gelijksoortige mensen te ontmoeten, een plek die bijdraagt aan de kennissamenleving. Mensen en informatie moeten bij elkaar gebracht worden op de manier die zij willen. Ter illustratie laat Savenije een foto zien van studenten in de Universiteitsbibliotheek in Utrecht die gewoon gezellig bij elkaar zitten, er zijn nauwelijks boeken te zien. Toch hoeft het bij elkaar brengen van mensen en informatie niet lokaal georganiseerd te zijn in het huidige tijdperk.
Bas Savenije maakt zich zorgen over de snelheid waarmee in Nederland ingespeeld wordt op de digitale mogelijkheden en sluit dan ook af met een quote van Mario Andretti: “When everything is under control, you’re driving too slow.”