Wat is jouw rol rond MoneyLab #7? Hoe is het programma tot stand gekomen?
MoneyLab is een project van het lectoraat Netwerkcultuur dat in 2013 tot stand kwam om de digitalisering van de economie en de effecten daarvan voor de creatieve industrie te onderzoeken. Dat doen we niet vanuit een ivoren torentje, maar samen met een groot netwerk van kunstenaars, ontwerpers, ontwikkelaars, activisten en onderzoekers. We werken bijvoorbeeld aan innovatieve verdienmodellen voor creatieve freelancers. Deze helpen hen om onafhankelijk van de grote gecentraliseerde platformen te werken. Het verdienmodel van de corporate Instagram heeft namelijk altijd voorrang op dat van de individuele makers. Centraal staat voor hen niet het verkopen van jouw producten op het platform, maar in het verdienmodel van zo’n platform ben jij zelf het product in hun datahandel. Wij zoeken naar manieren om het heft weer in eigen hand te nemen; eigen tools, platformen en organisaties te bedenken en te ontwikkelen die juist de maker centraal stellen.
Het symposium behandelt grote thema’s. Is er wat jou betreft een ding dat er echt uitspringt?
Centraal bij MoneyLab staan altijd experimenten met alternatieve organisatievormen en economische systemen. De kunstenaars en activisten achter deze initiatieven nemen je mee in hun eigenzinnige blik op de wereld, om zo deuren te openen waarvan we misschien niet eens wisten dat ze bestonden. Dit keer horen we bijvoorbeeld van DisCO, een organisatie met een eigen munteenheid die een model biedt voor samenwerken op basis van feministische en ecologische waarden, zoals gelijkheid, diversiteit en circulaire processen. Maar ook van The People’s Bank of Govanhill, een sociaal kunstproject waarin een kunstenaar samen met buurtbewoners van een achterstandswijk een door middel van een eigen munteenheid een parallel economisch systeem bouwt. Het mooie aan het horen over dit soort alternatieven is dat je altijd weer verstelt staat van wat er allemaal nog meer mogelijk is. Het opent de horizon en maakt nieuwe wegen mogelijk waarin je zelf bepaalt welke waarden belangrijk vindt en die centraal stelt.
Als je één ding mag kiezen, welke workshop of lezing tijdens MoneyLab #7 raad je dan absoluut aan?
Ik mag het natuurlijk eigenlijk niet zeggen, maar ik denk dat de workshop ’How Will The Tooth Fairy Pay You on Planet Cashless?’ heel leuk gaat worden. Tijdens de workshop beeld je je samen met de andere deelnemers in dat er geen cash geld meer bestaat. Door dit scenario tot in detail uit te denken ontdek je gezamenlijk allerlei kleine en grote gevolgen van een volledig digitale economie. Hoe moet de tandenfee bijvoorbeeld haar nachtelijke cadeautjes achterlaten als er geen muntgeld meer is, maar ook wat er verandert voor dakloze mensen die afhankelijk zijn van de paar muntjes die je toevallig nog in je zak hebt. Uiteindelijk ga je in de workshop samen nadenken over alternatieve systemen op Planet Cashless.
Op de flyer wordt verwezen naar het feminisme. Kun je uitleggen wat de link is met de ontwikkelingen in de financiële technologie?
De economie lijkt soms een vaststaand, bijna natuurlijk gegeven. Alsof het altijd geweest is zoals het nu is. Maar ook de economie is gestoeld op bepaalde waarden en wereldvisies. Bijvoorbeeld het idee dat als iedereen voor zijn of haar eigen belang strijdt, iedereen uiteindelijk genoeg zal hebben om van te kunnen leven. Of dat economische groei belangrijker is dan het milieu. Tegelijkertijd zien we voortdurend groepen die, hoe hard ze ook werken, altijd aan de rand van de afgrond staan. En het wordt steeds duidelijker dat het klimaat niet te redden is zonder fundamentele veranderingen in het bedrijfsleven. Hier gaat dus iets mis. Aan de hand van het feminisme kijken we naar alternatieve waarden die centraal zouden kunnen staan in de economie om ervoor te zorgen dat iedereen ook daadwerkelijk in gelijkheid kan leven. Wat als bijvoorbeeld zorg (voor zieke mensen, voor familie, voor kinderen, etc) en gezamenlijke verantwoordelijkheid voor elkaars welzijn en een goed milieu de leidraad zouden vormen? Hoe zou de economie er dan uitzien? Hoe zouden we dan omgaan met multinationals met onverantwoord hoge winsten? Als niet persoonlijk gewin leidend zou zijn maar de samenleving als geheel, zouden we dan andere vormen van geld ontwerpen? Op dit soort vragen zoeken we antwoorden tijdens MoneyLab #7.